Twoja córka staje się kobietą. W tym artykule dowiesz się, jakie są poszczególne etapy dojrzewania płciowego, dzięki czemu będziesz mogła towarzyszyć swojej córce w niezwykłej podróży − dorastaniu.
Kiedy rozpoczyna się pokwitanie?
Proces ten może postępować w różnym tempie i to naturalne, że u każdej osoby przebiega trochę inaczej. Widać to najlepiej, gdy przyglądamy się dojrzewającym nastolatkom, chodzącym do tej samej klasy. Niektóre już nie wyglądają na swój wiek, a u innych zmiany sylwetki są dopiero w zalążku.
Te różnice często bywają przyczyną frustracji, gdy dziewczynki porównują się z koleżankami. Jedne będą się denerwować, że przy rówieśniczkach wyglądają wciąż „jak dziecko”, inne zareagują wstydem związanym z nową, jeszcze nieoswojoną sylwetką – zwłaszcza na lekcjach wychowania fizycznego. Bez względu na to, do której grupy będzie należeć Twoja córka, wsparcie ze strony mamy i wyjaśnienie etapów dojrzewania płciowego dadzą jej poczucie bezpieczeństwa i pewności siebie.
Na czas rozpoczęcia pokwitania wpływa wiele czynników. Istotną rolę odgrywa tu genetyka1, ale równie ważne są hormony płciowe, zanieczyszczenie środowiska oraz obecność w życiu stresujących wydarzeń2. Nie bez znaczenia jest także odpowiednie, zrównoważone odżywianie. Zaobserwowano, że otyłość przyspiesza dojrzewanie dziewcząt1.
Piersi
Pierwszą oznaką dojrzewania u dziewczynek jest powiększenie gruczołów piersiowych, które można rozpoznać po podniesieniu się brodawek sutkowych3. Wzrost piersi często bywa asymetryczny, co stanowi naturalną część pokwitania4. Cały proces wzrostu piersi zajmuje średnio około 4 lat, a rozpoczyna się zazwyczaj między połową 9. a połową 14. roku życia5.
Pierwsza miesiączka pojawia się zwykle po dwóch latach od rozpoczęcia wzrostu piersi6.
Włosy, trądzik i pot
Zazwyczaj pół roku od rozpoczęcia wzrostu gruczołów płciowych pojawiają się włosy łonowe5. W tym czasie zaczynają rosnąć także włosy pod pachami. Następuje rozwój gruczołów potowych, szczególnie pod pachami. To także moment, w którym zmienia się zapach potu, a jego woń staje się bardziej wyczuwalna7. Dają znać o sobie również gruczoły łojowe, a na plecach i twarzy może pojawić się trądzik7.
Kształt ciała
Okres dojrzewania to czas, gdy Twoja córka rośnie równie szybko jak na etapie wczesnego dzieciństwa7. Moment najszybszego wzrostu przypada mniej więcej na rok przed pierwszą miesiączką. Jest to tak zwany pokwitaniowy skok wzrostowy4. Oprócz wydłużania się kości następuje też zmiana kształtu ciała. Skóra staje się grubsza7, a rozwijająca się podskórna tkanka tłuszczowa zaczyna zmieniać kształt sylwetki 7.
Upławy
Przed pojawieniem się pierwszej miesiączki na bieliźnie można zaobserwować ślady białawej wydzieliny. Nie są one powodem do niepokoju. To jeden z objawów rosnącego w organizmie poziomu estrogenów8. Od pojawienia się takich upławów do pierwszej miesiączki mija zazwyczaj kilka miesięcy9.
Pierwsza miesiączka
Pierwsza miesiączka najczęściej pojawia się między 12. a 13. rokiem życia, ale nie należy się niepokoić, jeśli wystąpi wcześniej lub później10. Przyjmuje się, że optymalny czas to cztery lata od rozpoczęcia dojrzewania płciowego10. Istotne w tym względzie są także wspomniane wcześniej czynniki genetyczne, dieta czy miejsce zamieszkania. [Tu dowiesz się, jak dobrze przygotować córkę do pierwszej miesiączki]
1 Bordini B., Rosenfield R., Prawidłowy rozwój płciowy. Część I: procesy endokrynologiczne, od których zależy dojrzewanie płciowe, „Pediatria po dyplomie” 2011, s. 36, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/258/original/33-39.pdf?1473166342 ,dostęp: 31.01.2019
2 Fisher M.M., Eugster E.A., What is in our environment that effects puberty?, „Reproductive Toxicology” 2014, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4096833/ ,dostęp: 31.01.2019
3 Sanfilippo J., Jamieson M., Physiology of Puberty, Global Library of Women’s Medicine 2008, https://www.glowm.com/section_view/heading/Physiology%20of%20Puberty/item/285 ,dostęp: 31.01.2019
4 Bordini B., Rosenfield R., Prawidłowy rozwój płciowy. Część II: kliniczne aspekty pokwitania, „Pediatria po dyplomie” 2011, https://podyplomie.pl/pediatria/12226,prawidlowy-rozwoj-plciowy-czesc-ii-kliniczne-aspekty-pokwitania?page=2 ,dostęp: 31.01.2019
5 Javed A., Lteif A., Development of the Human Breast, „Seminars in Plastic Surgery” 2013, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3706056/ ,dostęp: 31.01.2019
6 Sacks D., Common menstrual concerns of adolescents, „Paediatrics and Child Health” 1998, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2851341 ,dostęp: 31.01.2019
7 Pediatria. Fizjologia dojrzewania płciowego, „Po dyplomie”, https://podyplomie.pl/wiedza/pediatria/663,fizjologia-dojrzewania-plciowego ,dostęp: 28.01.2019
8 Sacks D., Common menstrual concerns of adolescents, „Paediatric and Child Health” 1998, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2851341 ,dostęp: 31.01.2019
9 Syed-Ansari T., Murray P., Sanfilippo J., Pediatric Gynecology, „Global Library of Women’s medicine” 2008, https://www.glowm.com/section_view/heading/Pediatric%20Gynecology/item/10 ,dostęp: 31.01.2019
10 Wójcik M., W jakim wieku najpóźniej może wystąpić pierwsza miesiączka?, „Medycyna praktyczna”
Hejka! Nazywam się Ewelina Młyńska i jestem mamą 3-ki dzieci oraz pedagogiem. Na moim blogu uczę mamy komunikacji z dziećmi. Hobbystycznie uwielbiam dobry film, makijaż oraz po prostu dobrze zjeść 🙂 Spodziewajcie się wpisów przynajmniej 5 razy w tygodniu. Zapraszam!
